Mới đây, Bộ Xây dựng đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ đạo các ngân hàng tăng kiểm soát cho vay với các dự án đầu tư nhà ở thương mại cao cấp và khu nghỉ dưỡng bởi lo ngại thị trường bất động sản (BĐS) có khả năng dư thừa nguồn cung căn hộ cao cấp, trong khi thiếu nguồn cung nhà bình dân.
Giới chuyên gia địa ốc cho rằng, thị trường này có nguy cơ "đóng băng" khi tái diễn nhiều chủ đầu tư ngoài ngành đầu tư vào nhà đất, trong khi vẫn còn đó nhiều dự án "đắp chiếu".
Ồ ạt làm BĐS cao cấp
Vừa qua, Tập đoàn Đồng Lực đã chính thức bước chân vào thị trường BĐS Việt Nam khi là đơn vị sở hữu Cty cổ phần Tháp nước Hà Nội - chủ đầu tư Dự án Hanoi Aqua Central (số 44 Yên Phụ, Hà Nội). Vào đầu tháng 7/2016, dự án này được chào bán với giá lên tới 70 triệu đồng/m2. Đáng chú ý là, chủ đầu tư dự án tuyên bố chỉ bán cho người nội thành Hà Nội, thế nhưng đến nay vẫn chưa bán hết.
Cho đến trước khi Hanoi Aqua Central được giới thiệu ra thị trường, Đồng Lực còn là cái tên khá mơ hồ với giới đầu tư địa ốc. Người ta chú ý đến Dự án Hanoi Aqua Central do vị trí bên cạnh Khách sạn Sofitel Plaza cùng với mặt tiền rộng hàng trăm mét tại phố Yên Phụ.
Thị trường BĐS cũng chứng kiến hàng loạt thương vụ chuyển nhượng, mua bán dự án mà bên mua chủ yếu là các nhà đầu tư không thuộc lĩnh vực BĐS trong 8 tháng năm 2016. Chẳng hạn, Tập đoàn BRG mua lại 70% cổ phần tại Dự án Sedona Suites Hanoi (Hồ Tây) từ Keppel Land Việt Nam trị giá 31,5 triệu USD; Tập đoàn Hoành Sơn (Hà Tĩnh) thâu tóm khu đất số 231 - Nguyễn Trãi (Thanh Xuân) từ Công ty Cổ phần Cao su Sao Vàng; ThaiGroup mua lại khu đất vàng 3,5 ha Khách sạn Kim Liên (quận Đống Đa); Công ty Cổ phần Tập đoàn T&T mua lại Tổng Công ty Rau quả, nông sản - Công ty CP (Vegetexco) với hàng loạt khu đất trên địa bàn cả nước…
Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, ông Nguyễn Trần Nam cảnh báo rằng, nếu vẫn phát triển tự phát và không được định hướng như hiện nay, có nguy cơ thị trường sẽ quay lại kịch bản khủng hoảng những năm 2010. Bài học 2010-2011 khủng hoảng địa ốc, cả nước có khoảng 4.000 dự án nhưng có rất ít dự án nhà ở xã hội và thu nhập thấp. Thực trạng này đã dẫn tới tồn đọng hàng hóa, sản phẩm vật tư không đưa vào sử dụng, tiền không quay được về ngân hàng, các khu đô thị bỏ hoang, gây lãng phí nguồn lực xã hội.
Theo ông Nam: “Một thị trường muốn bền vững thì phải cân đối cung cầu. Vừa đáp ứng được nhu cầu của nhà đầu tư vừa phải có nguồn cung nhà ở phù hợp với túi tiền và nhu cầu ở thực của người dân. Đặc biệt là những người có thu nhập thấp, có khó khăn về nhà ở”.
Ban Quản lý Dự án Khu đô thị Tiến Xuân (Quốc Oai, Hà Nội) như một nhà kho bỏ
hoang. (Nguồn ảnh: Như Ý).
Vết xe đổ
Công ty CP Đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp Sông Đà (Sudico) đang 'mắc cạn' tại siêu dự án Khu đô thị Tiến Xuân (thuộc địa phận huyện Thạch Thất và Quốc Oai) với quy mô lên tới 1.253 ha, quy mô dân số 125.330 người. Dự án hiện vẫn chưa hoàn thành xong việc giải phóng mặt bằng. Hiện tại, trụ sở của Ban Quản lý Dự án Khu đô thị Tiến Xuân không khác gì một nhà kho bỏ hoang.
Đường liên xã Đông Xuân - Phú Mãn (Quốc Oai) không thấy hoạt động thi công nào trong khu vực dự án được tiến hành. Đây cũng là đường dẫn vào khu vực Dự án Khu đô thị Tiến Xuân (khởi công năm 2008, dự kiến hoàn thành vào năm 2016) đang tạm dừng thi công. Hiện trạng mặt đường cấp phối dở dang, bụi mù mịt, ổ gà nham nhở.
“Công ty rót hàng trăm tỷ đồng ở đó nên dừng lại không được và triển khai cũng không xong do phải chờ quy hoạch lại. Trước đó, chúng tôi cũng từng mắc tại dự án Văn La sau gần 10 năm mới triển khai được. Khu đô thị Tiến Xuân có từ năm 2007 và doanh nghiệp đang khổ sở vì chờ quyết định quy hoạch của TP”, một lãnh đạo Sudico cho biết.
Trong khi đó, tại huyện Mê Linh (Hà Nội) có hàng chục dự án “treo” như Khu đô thị AIC; Diamond Park New; Minh Giang - Đầm Và; KĐT mới Hà Phong…
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu bày tỏ, muốn dự án treo không còn đất sống phải chỉ ra và xử lý người chống lưng cho nó tồn tại. Vì rất nhiều dự án treo nhiều chục năm hoặc gần nửa thế kỷ, ảnh hưởng đến đời sống người dân nhưng đến nay vẫn không được giải quyết?
Chuyên gia này cho rằng, năng lực chủ đầu tư sẽ quyết định tiến độ dự án nhanh hay chậm. Tại Việt Nam hiện nay, chủ đầu tư có năng lực chỉ khoảng trên dưới con số 10. Thế nhưng, lại có rất nhiều chủ đầu tư ở mức trung bình, vốn nhỏ lại triển khai dự án lớn đến hàng nghìn tỷ đồng. Nguồn vốn huy động làm dự án chủ yếu từ tín dụng ngân hàng. Nguồn vay này ngày càng bị thắt chặt.
Bộ Xây dựng cho hay, 8 tháng đầu năm nay, phần lớn tín dụng BĐS đang tập trung vào sản phẩm cao cấp hoặc chỉ ưu tiên cho một số nhà đầu tư có tên tuổi. Dự báo đến cuối năm 2016 và đầu năm 2017, nếu thực hiện hết các dự án BĐS thì thị trường sẽ dư thừa nguồn cung cao cấp, thiếu nhà cho người thu nhập thấp.