Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) cho biết, trên toàn Tp.HCM hiện có 1.219 dự án BĐS, tuy nhiên có đến 405 dự án chưa khởi công. Có tới 97 dự án đã phải tạm ngưng thi công trong số 325 dự án đã khởi công.
Nếu tính các dự án tạm ngưng thi công và chưa khởi công thì số lượng lên đến 502 dự án, con số này chiếm 41,18% toàn thị trường Tp.HCM, HoREA cho hay.
Theo Tiến sĩ Phạm Thái Sơn (Đại học Việt – Đức), toàn TP hiện có trên 41% trong số 1.219 dự án đã được hoàn thành, đang được thực hiện thủ tục đầu tư chiếm 33%, đang thị công chiếm 19% và 8% dự án đang ngưng thi công. Nhưng, 40% dự án đã hoàn thành có quy mô nhỏ hơn, hiện chỉ đóng góp 25% tổng số căn hộ và 16% diện tích sàn được dự kiến được phát triển từ các dự án nhà ở.
Lý do khiến các dự án đang bị ngưng triển khai, theo Chủ tịch HoREA ông Lê Hoàng Châu, do vướng đền bù giải tòa nên nhiều dự án nhà ở không thể triển khai được, nhiều dự án đã GPMB trên 80% diện tích, hay đến 98% đất dự án, song phần còn lại doanh nghiệp không thể thỏa thuận đền bù được.
Trước thực trạng đó, ông Châu khuyến nghị: “TP cần có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp để sớm triển khai dự án và vừa đảm bảo lợi ích của người có đất, cũng như đảm bảo lợi ích chung của xã hội”.
Có cùng quan điểm trên, Tiến sĩ Phạm Thái Sơn cho rằng, trong công tác phát triển dự án nhà ở tại Tp.HCM thì tồn tại đầu tiên là thời gian phát triển dự án kéo dài. Để có thể khởi công công trình phải tiến hành đăng ký đầu tư dự án; tiếp nhận thông tin và chỉ tiêu quy hoạch; những thủ tục về việc công nhận chủ đầu tư; thủ tục chấp thuận đầu tư; lập quy hoạch 1/500; thẩm định và phê duyệt dự án; quyết định cho thuê đất, giao đất,...
Với quy trình đó, một dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước có quy mô nhỏ hơn 20 ha sẽ có thời gian làm thủ tục hành chính theo quy định sẽ mất khoảng 464 ngày làm việc. Trong khi với những dán quy mô từ 20 - 100 ha sẽ phải mất 486 ngày. Còn những dự án thực hiện thông qua hình thức đấu thầu với quy mô từ 20 - 100 ha sẽ cần khoảng 605 ngày làm việc, Tiến sĩ Sơn cho biết,
Tại Tp.HCM, số dự án ngưng thi công và chưa khởi công chiếm trên 41% toàn
thị trường.
Vừa qua, tại một hội thảo về thị trường BĐS Tp.HCM, ông Sơn phát biểu: “Trên thực tế, thời gian kéo dài hơn rất nhiều do thủ tục hành chính phức tạp, không ít quy định pháp lý không rõ ràng. Bên cạnh đó, công đoạn GPMB rất phức tạp trước khi có được đất để thực hiện dự án".
Chính vì thời gian thực hiện các thủ tục hành chính của một dự án kéo dài nên thời gian qua số lượng dự án bị thu hồi do tiến độ chậm trễ tăng mạnh. Nếu chỉ có 85 dự án bị thu hồi vào cuối năm 2013 thì đến tháng 7/2014 con số này là 162 dự án và đến tháng 8/2018 con số này lên đến 189 dự án. Mặt khác, một hạn chế nữa của thị trường BĐS là công tác phát triển nhà ở của TP chưa được kết nối với định hướng quy hoạch. Theo đó, trong số 1.219 dự án nhà ở được xây dựng chỉ có 207 dự án được đầu tư xây dựng dọc các tuyến metro, tỷ lệ này rất thấp có thể dẫn đến hiệu quả hoạt động không cao của hệ thống metro.
Đối với lượng hàng tồn kho BĐS đang có xu hướng gia tăng, lãnh đạo HoREA nhận định: “Tồn kho BĐS trên địa bàn TP hiện nay được xem là phần chìm của tảng băng khổng lồ. Đáng lo ngại nhất là lượng nhà ở tồn kho của những dự án ngưng triển khai, dự án 'trùm mền' chứ không phải là tồn kho tại những dự án đã và đang triển khai”.
Ông Châu cho rằng, vấn nạn lớn nhất cho thị trường BĐS Tp.HCM là sản phẩm dở dang; dự án dở dang; công trình dang dở. Thực tế cho thấy, trên thị trường hiện vẫn còn rất nhiều sản phẩm nhà ở không bán được, đặc biệt là các dự án có diện tích căn hộ lớn, trong khi đó các căn hộ có diện tích nhỏ đều bán rất tốt. Nhìn chung, các dự án BĐS tại Tp.HCM đều có tính khả thi cao, tuy nhiên do chính sách về điều chỉnh diện tích căn hộ lớn thành nhỏ vẫn còn cứng nhắc nên không giúp doanh nghiệp giải quyết được đầu ra.
Sở Xây dựng Tp.HCM cho hay, đơn vị này không tiếp nhận hồ sơ mới xin chuyển đổi nhà ở thương mại diện tích lớn thành diện tích nhỏ trong 9 tháng qua. Lũy kế đến nay, TP đã cho phép điều chỉnh cơ cấu căn hộ của 11 dự án với quy mô 6.184 căn, điều chỉnh tăng lên 1.626 căn thành 7.810 căn.
Phó Tổng Giám đốc công ty địa ốc Đất Lành ông Nguyễn Văn Đực cho rằng: “Nếu TP ngưng chủ trương này, việc đó không khác gì đang “bịt” đầu ra của các doanh nghiệp địa ốc. Thị trường có phục hồi và nhà ở diện tích nhỏ đang có nhu cầu lớn, các dự án trùm mền nhiều năm trước đây giờ có cơ hội “sống lại”, thế nhưng TP lại không chấp thuận cho điều chỉnh thiết kế diện tích căn hộ thì làm sao doanh nghiệp giải quyết được “cục nợ” này”.