Khu nhà tái định cư Vĩnh Lộc B (Bình Chánh, TP.HCM) quy mô 529 nền, 1.939 căn hộ được đưa vào sử dụng cách đây nửa thập niên, nhưng đến nay mới có 306 căn hộ và 222 nền được bàn giao bố trí dân vào ở, chiếm tỷ lệ 15%.
Vừa qua, Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) đã báo cáo các sở ban ngành TP và những kiến nghị liên quan đến thị trường BĐS, trong đó có đề cập đến tình trạng kém hiệu quả của khu tái định cư Vĩnh Lộc B nói trên.
Khu tái định cư này được đưa vào sử dụng từ năm 2010, với vốn đầu tư trên 1.000 tỷ đồng do Ban quản lý Đầu tư xây dựng Công trình nâng cấp Đô thị thành phố làm chủ đầu tư. Dự án được xem là khu chung cư có quy mô lớn tại Tp.HCM, nơi bố trí tái định cư cho các hộ dân bị giải tỏa ở các quận 1, 6, 8, 11, Tân Phú, Bình Tân, Tân Bình, Bình Thạnh, Phú Nhuận và huyện Bình Chánh thuộc chương trình nâng cấp đô thị của TP. Tuy nhiên, khả năng lấp đầy khu tái định cư này vẫn rất thấp trong 5 năm qua.
Theo HoREA, nhiều lý do dẫn đến một số khu tái định cư tại TP chưa thu hút cư dân. Trong đó, nguyên nhân quan trọng nhất là do dự án không phù hợp với nhu cầu mưu sinh, thiếu công ăn việc làm. Mặt khác, người dân e ngại chi phí quản lý hàng tháng và chất lượng một số công trình tái định cư chưa đạt yêu cầu, tiện ích nội ngoại khu còn thiếu, kết nối giao thông không thuận lợi cũng là điểm yếu của một số khu tái định cư tại Tp.HCM.
Sau 5 năm, khu tái định cư Vĩnh Lộc B có tỷ lệ lấp đầy chỉ đạt 15%. (Nguồn ảnh: VOH).
Bên cạnh đó, còn có một bộ phận người dân không đủ khả năng tài chính để trả bổ sung phần diện tích tăng thêm do căn hộ tái định cư quá lớn hơn. Tại khu chung cư Vĩnh Lộc B, các căn hộ có diện tích từ 42-68m2, song nhà cũ của các hộ tái định cư có trường hợp chỉ rộng trên dưới 20m2. Do đó, các hộ tái định cư phải trả thêm tiền phần diện tích chênh lệch này.
Hiệp hội đề xuất 6 kiến nghị để hỗ trợ mô hình nhà ở tái định cư tại TP nhằm khắc phục tình trạng trên:
Một là, đề nghị thực hiện điều tra xã hội học thật kỹ lưỡng từng hộ tái định cư để nắm rõ tâm tư nguyện vọng về nhu cầu nhà ở, việc làm, tái đào tạo,... trước khi lập dự án di dời dân.
Hai là, nâng cao chất lượng quy hoạch khu tái định cư, căn hộ có thiết kế phù hợp; đầy đủ tiện ích nội khu và tiện ích ngoại khu; cần giám sát chặt chẽ thi công, quản lý dự án và đảm bảo chất lượng công trình.
Ba là, cần tạo ra được một số công ăn việc làm tại chỗ hay trong khu vực lân cận để người dân tái định cư có kế sinh nhai, ổn định cuộc sống lâu dài.
Bốn là, kết nối giao thông thuận lợi, nhanh chóng.
Năm là, tôn trọng các quyền liên quan đến tài sản đối với nhà tái định cư. Chủ sở hữu nhà tái định cư hiện nay đã được quyền chuyển nhượng nhà. Song, người sở hữu suất tái định cư lại bị hạn chế. Vì vậy, đề nghị lãnh đạo TP cho phép người có suất tái định cư cũng được quyền chuyển nhượng vì đây là quyền tài sản cần được tôn trọng.
Sáu là, cần có cơ chế hỗ trợ tín dụng ưu đãi trong 15 năm (giống đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội) nhằm tạo điều kiện cho người tái định cư mua thêm phần diện tích chênh lệch của nhà tái định cư (nếu có) để thu hút người dân lựa chọn về ở khu nhà tái định cư.