Ngày 11/5 vừa qua, Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN) đã có văn bản gửi báo giới đề nghị Chính phủ loại bỏ hẳn dự án cải tạo sông Hồng của Cty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình đề xuất.
VRN kiến nghị Chính phủ loại bỏ hẳn siêu dự án cải tạo sông Hồng. (Nguồn ảnh: L.H.V).
Hôm đầu tuần, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chưa xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tuyến giao thông thủy xuyên Á kết hợp thủy điện trên sông Hồng, có vốn đầu tư khoảng 1,1 tỷ USD.
Điều phối viên cấp Quốc gia Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN), bà Nguyễn Thị Hồng Vân cho hay, VRN khẳng định quan điểm không ủng hộ dự án, đồng thời đề nghị Chính phủ loại bỏ hẳn dự án này.
VRN cho rằng, hiệu quả điện năng từ dự án này mang lại quá nhỏ, chỉ 228MW (tương đương 912 triệu KW/năm), đóng góp lượng điện chưa đến 1% tổng điện năng quốc gia. Thế nhưng, dự án lại có nguy cơ ảnh hưởng lớn khi làm thủy điện bậc thang. Hơn nữa, dự án không nằm trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2020, việc triển khai dự án sẽ phá vỡ quy hoạch.
Mặt khác, việc làm các đập thủy điện và nạo vét sông Hồng sẽ ảnh hưởng tới lưu lượng dòng chảy, dễ gây ra sạt lở bờ sông, chặn lượng phù sa tại các hồ chứa. Các tác động này sẽ ảnh hưởng lớn tới hệ thống thủy lợi phục vụ nông nghiệp cho 8 tỉnh đồng bằng Bắc bộ. Công trình có thể gây ra thiếu nước (cả nước ngầm và nước mặt), ảnh hưởng tới sinh kế, đời sống và văn hóa của hàng triệu người dân.
Thứ nữa, dự án sẽ ảnh hưởng đến đa dạng sinh học vùng sông Hồng khi sông Thao và sông Lô - Gâm (thượng nguồn sông Hồng) là nơi có những bãi cá đẻ, duy trì nguồn gen cho thủy sinh.
Dự án còn gây hệ lụy và rủi ro trong việc giao quyền sở hữu dòng sông cho một công ty tư nhân quản lý với hợp đồng BOO (xây dựng - sở hữu - kinh doanh). Đặc biệt, Việt Nam cũng như thế giới chưa có tiền lệ giao quyền sở hữu dòng sông cho một doanh nghiệp tư nhân thai thác và quản lý.
Với tất cả những lý do nêu trên, VRN kiến nghị Chính phủ loại bỏ dự án này ngay từ đầu để tránh các hệ lụy về kinh tế-xã hội-an ninh quốc phòng đáng tiếc có thể xảy ra.