Quy định không cho phép lấy lợi nhuận từ kinh doanh BĐS để bù trừ cho những hoạt động khác bị thua lỗ khiến nhiều doanh nghiệp địa ốc cho rằng đang bị đối xử thiếu công bằng và không khuyến khích họ mở rộng đầu tư.
Trao đổi về vấn đề này, tổng giám đốc một doanh nghiệp BĐS cho hay, ngoài lĩnh vực này doanh nghiệp còn mở rộng đầu tư thêm một số mảng mới như bán lẻ, vật liệu xây dựng,... Song, do chi phí đầu tư lớn, thị trường cạnh tranh... nên lợi nhuận ở một số mảng mới không khả quan. Vì thế, nếu tính riêng một số mảng, công ty thậm chí còn chịu lỗ mỗi năm vài chục tỷ đồng. Nhưng theo quy định hiện hành, doanh nghiệp không được lấy khoản lãi từ BĐS để bù lỗ cho hoạt động khác của doanh nghiệp.
Theo vị này: “Lãi từ BĐS chúng tôi phải nộp thuế không dám chậm một đồng nào. Còn khoản lỗ từ các hoạt động khác vẫn nằm ở đó chờ khi nào có lãi mới được bù trừ. Vậy nhưng, nếu sau 3 năm vẫn không có lãi thì doanh nghiệp mất cơ hội bù lỗ. Theo đó, kể cả khi doanh nghiệp có thể làm ăn lỗ mấy năm (trường hợp lãi từ BĐS không đủ bù lỗ trong mảng khác) vẫn phải đóng thuế”.
Chính sách này cũng không khuyến khích được các doanh nghiệp địa ốc mở rộng đầu tư, do đó không phù hợp trong bối cảnh hội nhập, vị này nhận định.
Theo quy định hiện hành, khoản lãi trong kinh doanh BĐS của doanh nghiệp không
được bù lỗ cho các lĩnh vực khác. (Nguồn ảnh: Anh Quân).
Tại hội nghị đối thoại với Thủ tướng diễn ra vào cuối tháng 4/2016, Hiệp hội bất động sản Tp.HCM (HoREA) cũng đã có kiến nghị trực tiếp về vấn đề trên. Theo Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu, hiện nay hầu hết các ngành, nghề đều được Nhà nước cho phép hạch toán bù trừ trong quá trình kinh doanh để xác định lợi nhuận và nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.
Thế nhưng, cơ chế này lại không được áp dụng đầy đủ cho các kinh doanh BĐS bởi theo quy định hoạt động này phải được hạch toán riêng. Doanh nghiệp được lấy lợi nhuận trong hoạt động ở các lĩnh vực khác để bù trừ cho kinh doanh nhà đất bị thua lỗ song không được làm ngược lại.
Ông Châu cho rằng: "Đây là quy định bất hợp lý và không còn phù hợp với tinh thần đổi mới khi xây dựng Luật Đầu tư 2014 là doanh nghiệp được quyền thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành nghề mà pháp luật không cấm", vì thế cần bãi bỏ quy định này; cùng đó cho phép được bù trừ lỗ của các hoạt động sản xuất kinh doanh khác với lợi nhuận từ kinh doanh BĐS để phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.
Chính sách nói trên có hiệu lực từ năm 2004 khi cơ quan thuế cho rằng BĐS là ngành siêu lợi nhuận và lo ngại doanh nghiệp địa ốc sẽ tìm cách giảm lãi làm mất nguồn thu. Trong khi đó, Phó giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, ông Nguyễn Văn Đực bày tỏ, lý lẽ này chỉ phù hợp trong bối cảnh doanh nghiệp địa ốc ăn nên làm ra. Nhưng trên thực tế, mấy năm qua nhiều đơn vị sống dở chết dở khi đầu tư vào lĩnh vực nhà đất.
Theo ông Đực: “Ngành BĐS mà siêu lợi nhuận thì đã không có câu chuyện đóng cửa, phá sản doanh nghiệp kỷ lục như trong mấy năm trước khi thị trường khủng hoảng”. Vậy nên, chính sách không cho lĩnh vực BĐS được bù lỗ cho hoạt động khác đến nay không còn phù hợp.
Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Reenco Sông Hồng, ông Nguyễn Thế Điệp thừa nhận đây là một trong những quy định bất hợp lý đã kéo dài từ nhiều năm nay khiến doanh nghiệp địa ốc chịu rất nhiều thiệt thòi.
Ông Điệp lý giải: “Vì sao chỉ riêng lĩnh vực BĐS bị áp dụng chính sách đó trong khi họ cũng phải bỏ vốn và đau đầu tính toán các phương án kinh doanh. Hơn nữa, đây cũng không phải lĩnh vực được xét trong nhóm ngành nghề gì đặc biệt, vì vậy nên được áp dụng chính sách bình đẳng hơn".
Có cùng quan điểm, ông Đực cho rằng theo luật định thì lĩnh vực BĐS cũng không phải lĩnh vực hạn chế đầu tư kinh doanh. Hầu hết các doanh nghiệp hiện nay đều tham gia đầu tư đa ngành, chẳng hạn như Hoàng Anh Gia Lai, Quốc Cường Gia Lai, Tập đoàn Mai Linh, PetroLand, Nhà Thủ Đức (Thuduc House),… Đây cũng là quy luật trong nền kinh tế thị trường.
Chuyên gia này khẳng định: “Doanh nghiệp kinh doanh một ngành hay đa ngành nghề đều đầu tư từ nguồn vốn của họ thì phải được quyền cân đối tài sản, cân đối thu chi, chảy từ chỗ cao sang chỗ thấp như một chiếc bình thông nhau. Ngoại trừ với những ngành nghề đặc biệt như kinh doanh đa cấp lại khác, còn kinh doanh nhà đất, nhiều doanh nghiệp cũng lỗ đến mức phá sản. Cơ quan quản lý nên nhìn nhận một cách khách quan để có những chính sách công bằng đối với doanh nghiệp BĐS".
Trong khu vực hiện nay chỉ có ở Việt Nam và Malaysia vẫn chưa cho phép bù trừ lãi, lỗ của các hoạt động kinh doanh với nhau. Còn các nước khác như Thái Lan, Trung Quốc, Singapore,… luật thuế đều quy định lãi, lỗ của các hoạt động kinh doanh và chuyển nhượng BĐS được bù trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp, ông Nguyễn Hải Nam (Văn phòng Luật sư Trí Việt) cho biết.