Chị Huệ Thanh đặt câu hỏi, sổ đỏ, giấy đăng ký xe máy, ô tô... có được coi là tài sản không?
Báo có đưa tin về một vụ giật hồ sơ trúng đấu giá. Tuy nhiên, người vi phạm bị công an xử lý về tội gây rối trật tự công cộng chứ không phải cướp tài sản. Vậy những giấy tờ nào được coi là tài sản?
Trả lời:
Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản". Tuy nhiên, luật này chưa quy định giấy tờ có giá là gì và gồm những loại giấy tờ nào.
Theo quy định tại Khoản 8 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2010, "Giấy tờ có giá là bằng chứng xác nhận nghĩa vụ trả nợ giữa tổ chức phát hành giấy tờ có giá với người sở hữu giấy tờ có giá trong một thời hạn nhất định, điều kiện trả lãi và các điều kiện khác".
Sổ đỏ có phải là giấy tờ có giá không?
Những loại giấy tờ có giá theo văn bản hướng dẫn xét xử số 141/TANDTC-KHXX của Tòa án nhân dân tối cao gồm có:
"a) Hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ, séc, công cụ chuyển nhượng khác được quy định tại điều 1 của Luật Các công cụ chuyển nhượng năm 2005;
b) Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu công ty, kỳ phiếu, cổ phiếu được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 4 của Pháp lệnh ngoại hối năm 2005;
c) Tín phiếu, hối phiếu, trái phiếu, công trái và công cụ khác làm phát sinh nghĩa vụ trả nợ được quy định tại điểm 16 Điều 3 của Luật quản lý nợ công năm 2009;
d) Các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ; quyền mua cổ phần, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán; Hợp đồng góp vốn đầu tư; các loại chứng khoán khác do Bộ Tài chính quy định) được quy định tại khoản 1 Điều 6 của Luật chứng khoán năm 2006 (đã được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2010);
đ) Trái phiếu doanh nghiệp được quy định tại Điều 2 của Nghị định số 52/2006/NĐ-CP ngày 19/5/2006 của Chính phủ về "Phát hành trái phiếu doanh nghiệp"...".
Cũng theo văn bản này, Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản (Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Giấy đăng ký xe mô tô, xe máy; Giấy đăng ký xe ôtô...) không phải là "giấy tờ có giá". Điều này có nghĩa những giấy tờ này không phải là tài sản.
Căn cứ theo những quy định trên, hồ sơ trúng đấu giá (tương tự với sổ đỏ, đăng ký xe...) không phải là tài sản. Do đó, người có hành vi giật hồ sơ trúng đấu giá sẽ không bị kết tội cướp giật tài sản. Nhưng nếu hồ sơ này được đựng trong bao bì thì người này sẽ bị cấu thành tội cướp giật tài sản (túi đựng hồ sơ) thay vì tội gây rối trật tự công cộng.
Tội Cướp giật tài sản quy định tại Điều 171 Bộ luật Hình sự năm 2015 không đòi hỏi tài sản bị cướp giật phải có giá trị từ bao nhiêu tiền trở lên. Bởi vậy, về nguyên tắc vật bị cướp giật là tài sản thì hành vi chiếm đoạt đã cấu thành tội này.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội