Mấy năm gần đây, thị trường mặt bằng bán lẻ liên tiếp gặp khó khăn, tình trạng dư cung vẫn tiếp diễn, trong đó "cuộc chiến" khốc liệt nhất đang diễn ra dưới chân các tổ hợp chung cư.
Tại thị trường Hà Nội, nếu như phân khúc biệt thự, nhà liền kề đã có những tín hiệu hồi phục rõ nét, với giá bắt đầu tăng trở lại thì phân khúc mặt bằng bán lẻ vẫn chìm trong khó khăn.
Thậm chí, ngay tại trung tâm thành phố, một số trung tâm thương mại (TTTM) lớn bị đóng cửa từ nhiều năm nay, nhiều TTTM khác hoạt động không hiệu quả và đơn vị quản lý phải tìm đủ cách để giữ chân nhà bán lẻ.
Đơn cử, TTTM Parkson Landmark (quận Cầu Giấy) mới đây đã phải đóng cửa sau một thời gian dài hoạt động không hiệu quả. Hay TTTM Grand Plaza có diện tích sàn lên đến 15.000m2 cũng đã đóng cửa vài năm nay mà vẫn chưa có dấu hiệu mở cửa trở lại.
Hàng loạt TTTM lớn tại các quận nội thành như TTTM Tràng Tiền Plaza, Parkson Thái Hà, Lotte Đào Tấn,…tuy có tỷ lệ trống thấp, song vẫn rất khó khăn vì vắng khách. Trên thực tế, các đơn vị quản lý và chủ đầu tư phải chịu nhiều thua thiệt để duy trì hoạt động bình thường của các TTTM này cũng như giữ chân các khách hàng.
Tuy đã hoàn thiện nhưng phần lớn đế thương mại Chung cư C14 đường Lê
Văn Lương vẫn trống (Ảnh: Nguyên Minh)
Thực tế cho thấy, hoạt động của các TTTM đã gặp nhiều khó khăn, nhất là diện tích mặt bằng bán lẻ dưới chân các tổ hợp chung cư hiện nay còn khó khăn gấp bội, với tỷ lệ trống rất lớn.
Mặc dù chưa có báo cáo cụ thể về diện tích bán lẻ dưới chân các tổ hợp tòa nhà và chân các chung cư cao tầng từ các đơn vị nghiên cứu thị trường, tuy nhiên theo đánh giá từ thị trường thì nguồn cung của loại hình mặt bằng bán lẻ này chiếm tỷ trọng rất lớn trong cơ cấu nguồn cung mặt bằng bán lẻ. Nhưng việc cho thuê, quản lý phần diện tích mặt bằng bán lẻ này phần lớn đều do chủ đầu tư tiến hành mà không thông qua đơn vị quản lý chuyên nghiệp nào. Điều đó dẫn đến tỷ lệ trống diện tích bán lẻ dưới chân các tổ hợp chung cư hiện nay rất cao.
Dù đã đi vào sử dụng nhiều năm nhưng phần diện tích mặt bằng bán lẻ lên đến hàng chục nghìn mét vuông tại các chân chung cư ở Hà Nội vẫn trống, chẳng hạn như Dự án Splendora huyện Hoài Đức, Dự án Văn Phú Victoria quận Hà Đông, Dự án Dream Town Tây Mỗ, Tòa nhà C14 đường Lê Văn Lương,…
Trong thời gian tới, thị trường Hà Nội tiếp tục đón nhận nguồn cung mặt bằng bán lẻ lớn từ rất nhiều dự án chung cư đang và sẽ được bàn giao. Việc chủ đầu tư không có chuyên môn nên không thể cho thuê phần lớn diện tích mặt bằng bán lẻ dưới chân các tòa nhà đã tác động tiêu cực, điều này khiến nhiều dự án không thể thu hút cư dân chuyển về sinh sống.
Thời gian qua, nhiều chủ đầu tư đã lập ra các công ty con để khai thác phần diện tích bán lẻ chân đế các tòa nhà. Điển hình như Tập đoàn Mường Thanh có hệ thống Mường Thanh Mart; hay Công ty Bắc Hà cũng có hệ thống Bhome khai thác mặt bằng bán lẻ dưới chân các tòa chung cư do doanh nghiệp làm chủ đầu tư.
Hiện không ít doanh nghiệp tiến hành “xé lẻ” diện tích mặt bằng bán lẻ dưới chân các chung cư làm các ki ốt cho các tiểu thương thuê có thời hạn, khiến đế nhiều tòa chung cư thành các khu chợ nhếch nhác, ẩn chưa nhiều nguy cơ rủi ro như Vinaconex 3 tại Dự án Trung Văn hoặc Cienco 5 Land tại khu chung cư Dự án Thanh Hà…
Bàn về vấn đề này, các chủ đầu tư dự án cho hay, việc xé lẻ diện tích thương mại cho thuê ki ốt là chuyện cực chẳng đã. Hiện số lượng doanh nghiệp đủ can đảm thực hiện việc này hiện nay còn rất khiêm tốn.
Do đó, phần lớn diện tích các tòa chung cư mới đưa vào hoạt động và sắp đưa vào hoạt động vẫn đối diện với tỷ lệ trống cao. Và “Cuộc chiến” mặt bằng bán lẻ dưới chân các tòa chung cư vì thế càng khốc liệt, trong bối cảnh phân khúc bán lẻ vẫn chưa bứt ra được đáy của suy thoái.