Hành lang pháp lý cho condotel không còn nửa vời

Ý kiến trên được đưa ra tại hội thảo Pháp lý cho condotel do báo Thanh niên tổ chức vào sáng ngày 17/12 tại TP.HCM. Tham gia hội thảo, ông Mai Văn Phấn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai thuộc Bộ Tài nguyên & Môi trường lại cho rằng, hành lang pháp lý cho loại hình condotel hiện đã có đầy đủ.

Đại diện Bộ Tài nguyên & Môi trường phân tích, có thể hiểu condotel là căn hộ khách sạn, là sản phẩm kinh doanh dịch vụ theo quy định của Luật Du lịch. Ngay từ khâu giao đất cho đến thời điểm condotel được hình thành, cơ quan nhà nước vẫn xác định đây là đất sản xuất kinh doanh, do đó cần phải căn cứ vào quy hoạch cũng như mục đích cho thuê đất khi thực hiện các thủ tục cấp phép xây dựng cho loại hình sản phẩm này.

Chuyên gia cùng đại diện các Bộ ngành tham gia Hội thảo Pháp lý cho condotel.

Song, do không nắm chắc về các quy định của pháp luật nên một số địa phương như Đà Nẵng, Bình Định đã tự đặt ra khái niệm rất mơ hồ về condotel, xem đây là sản phẩm nhà ở nhưng không hình thành đơn vị ở. Xuất phát từ sự sai lầm này nên condotel đã được cấp giấy chứng nhận là đất ở với thời gian sử dụng lâu dài, gây hoang mang cho nhà đầu tư cũng như thị trường.

Vị Phó Tổng cục trưởng nói: “Đất được giao sản xuất kinh doanh dịch vụ, toàn bộ thủ tục pháp lý đầu vào là như thế nhưng lại không tuân thủ. Quy định thời hạn đất kinh doanh 50 năm nhưng chủ đầu tư lại cứ đòi được cấp đất ở, lâu dài. Giữa chủ đầu tư và hệ thống hành lang pháp lý không gặp nhau ở chỗ đó. Đầu vào một đằng, đầu ra một nẻo thì không đúng quy định pháp luật.”

Bàn về vấn đề pháp lý của condotel, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Lê Hoàng Châu cho rằng, chỉ cần bổ sung thêm một số nội dung là có thể gỡ được nút thắt cho condotel chứ không cần phải làm hẳn luật mới. Theo đó, dự án condotel hay bất kỳ dự án bất động sản hình thành trong tương lai nào đều cần phải có đầy đủ các loại giấy tờ, giấy phép xây dựng, phải hoàn tất hạ tầng thì mới có đủ điều kiện để huy động vốn. Do đó, cần bổ sung thêm văn bản quy định về việc phải có sự bảo lãnh của ngân hàng khi thực hiện bán các dự án bất động sản hình thành trong tương lai cũng như dự án condotel. 

Mấu chốt của vấn đề nằm ở việc chủ đầu tư condotel tại Việt Nam khi triển khai bán sản phẩm đều không trái pháp luật. Bởi, theo quy định của Luật Đầu tư, doanh nghiệp được phép làm những gì mà luật không cấm. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp hoàn toàn được phép bán các căn hộ nằm trong dự án, song các quy định của luật lại chưa bảo vệ được đối tượng là nhà đầu tư thứ cấp, khách hàng nhỏ lẻ.

Chủ tịch Hiệp hội khẳng định: “Không cần đặt ra vấn đề giải cứu đối với condotel, bởi vì năm 2017, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn và Việt Nam có nhiều tiềm năng. Phát triển du lịch càng tăng thì condotel sẽ phát triển tốt. Điều chúng ta phải làm bây giờ là giải quyết bài toán kinh doanh để tăng doanh thu, tăng lợi nhuận đối với chủ đầu tư và cả nhà đầu tư thứ cấp.”

Đồng thời, ông cũng cho biết thêm, hiện nay cơ quan chức năng mới chỉ cấp phép cho khu du lịch nghỉ dưỡng chứ chưa chưa cấp phép cho condotel. Và trong khu du lịch nghỉ dưỡng có thể gồm 4 loại hình lưu trú là: khách sạn với thiết kế gồm chỉ ngủ và phòng có bếp; căn hộ du lịch nằm trong các tòa nhà thiết kế từ 2 tầng trở lên; biệt thự du lịch; nhà phố du lịch. Trong đó, có tới 3 loại được gọi chung là condotel, gồm căn hộ, nhà phố và biệt thự. 

Một vấn đề được ông Châu đặt ra là cần phải bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư thứ cấp như thế nào trước những rủi ro, nhất là rủi ro về mặt pháp lý? Trên thực tế, trước sự việc vỡ trận của cocobay Đà Nẵng gần đây, Khánh Hòa đã cấp sổ đỏ có thời hạn (đất ở không hình thành ổn định lâu dài) cho loại hình sản phẩm này; hồi tháng 3/2019, khách hàng bị thu hồi sổ đỏ và cấp lại với thời hạn sử dụng là 39 năm, tức đã trừ đi thời gian đã xây dựng...

Từ thực tế trên, HoREA kiến nghị, đối với trường hợp cấp lại sổ đỏ thì thời hạn phải là 50 năm, bởi nếu trừ đi cả khoảng thời gian triển khai công trình thì rất thiệt thòi cho người mua. Ông Châu nói thêm: “Chúng tôi đề nghị được cấp sổ đỏ cho từng căn hộ condotel cho chủ đầu tư dự án, sau đó nhà đầu tư thứ cấp mua được sang tên...”