Tại một số dự án nhà ở xã hội (NOXH) hiện nay, tình trạng nhà xây xong nhưng không bán được khá phổ biến, nguyên nhân theo chủ đầu tư bắt nguồn từ chính sách tín dụng.
Các chủ đầu tư cho rằng, sẽ rất khó thu hút được doanh nghiệp tham gia vào phát triển NOXH nếu không có chính sách tín dụng ổn định, dài hạn cho phân khúc này. Thực tế cho thấy, với chính sách NOXH như hiện nay thì không chỉ chủ đầu tư gặp khó mà ngay cả những người có thu nhập thấp cũng khó có cơ hội để tìm được chốn "an cư".
Vợ chồng anh Nguyễn Văn Nam (Hà Đông, Hà Nội) đã quyết định dừng kế hoạch mua nhà bởi mấy tháng chờ đợi xem có chương trình vay ưu đãi nào dành cho những người mua NOXH, nhưng càng chờ càng thấy vô vọng. Được biết, vợ chồng anh Nam là một trong những người làm hồ sơ mua nhà tại dự án NOXH The Vesta Phú Lãm Hà Đông do Công ty Hải Phát làm chủ đầu tư.
Khách hàng này chia sẻ: “Hồ sơ của vợ chồng tôi đã được duyệt. Trường hợp mọi chuyện suôn sẻ thì giờ này chúng tôi đã nhận nhà rồi. Tuy nhiên, vào khoảng giữa tháng 5/2016, thời điểm ký hợp đồng mua bán với chủ đầu tư, gói 30 nghìn tỷ được thông báo hết. Do không vay được vốn ưu đãi nên vợ chồng tôi không dám ký. Phía chủ đầu tư giải thích rõ là không thể hỗ trợ được lãi suất và bảo chờ một thời gian xem chính sách có thay đổi gì không. Song, càng chờ càng vô vọng nên vợ chồng tôi quyết định dừng kế hoạch mua nhà".
Anh Nam cũng đã tìm hiểu nguồn vốn ưu đãi mua NOXH từ Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam, tuy lãi vay không khác gì lãi suất từ gói 30 nghìn tỷ nhưng có một số điều kiện không khác gì đánh đố những người có thu nhập thấp như anh nên vợ chồng anh cũng không làm hồ sơ để vay mặc dù đang rất cần nhà ở.
Cần chính sách tín dụng dài hạn trong phát triển nhà ở xã hội.
Trao đổi về vấn đề này, ông Vũ Kim Giang - Tổng giám đốc Công ty CP Bất động sản Hải Phát - chủ đầu tư dự án cũng thừa nhận có rất nhiều khách hàng đã nộp hồ sơ đăng ký mua nhà ở dự án The Vesta nhưng không dám ký hợp đồng mua bán.
Ông Giang chia sẻ: “Có tới 90% khách hàng đăng ký mua nhà ở dự án này, đăng ký vay vốn ưu đãi từ gói 30 nghìn tỷ đồng. Vậy nhưng, gói vay khép lại đúng vào thời điểm chúng tôi ký hợp đồng mua bán với khách hàng nên khách hàng không dám ký nữa”.
Dự án The Vesta có quy mô 2.000 căn hộ, đã tiếp nhận 1.000 hồ sơ đăng ký mua nhà trong đợt đầu, nhưng hiện nhà vẫn để đó trong khi nhiều người thu nhập thấp đang rất cần lại không có nhà ở, đại diện chủ đầu tư cho hay.
Lãnh đạo Hải Phát cho biết thêm: “Nếu không được vay vốn ưu đãi, chắc chắn họ sẽ không đủ khả năng tài chính để mua nhà, bởi đa phần đều là những người có thu nhập thấp. Đã trực tiếp gặp gỡ họ nhiều lần nên tôi biết họ là những người đang có nhu cầu bức thiết về nhà ở nhưng lại không đủ khả năng ngay lập tức. Trường hợp phải vay với lãi suất thương mại thì không thể mua nổi. Chúng tôi cũng muốn bán được hàng nhưng khách hàng không dám ký. Do đó, chúng tôi cũng chỉ biết gặp gỡ, động viên khách hàng chờ đợi”.
Trong khi đó, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Bất động sản AZ (chủ đầu tư dự án NOXH Bright City), ông Phạm Thế Hưng thừa nhận, từ vài tháng nay, dự án NOXH do doanh nghiệp làm chủ đầu tư đã “đóng băng” giao dịch. Ông Hưng cho rằng, NOXH có đặc thù là phụ thuộc vào chính sách, hầu như toàn bộ khách hàng đều trông chờ vào việc hỗ trợ vay vốn mua nhà. Thế nên, khi chính sách hỗ trợ vay vốn ưu đãi không còn, NOXH cũng không còn khách mua.
Theo ông Hưng, hiện doanh nghiệp này vẫn còn nhiều sản phẩm NOXH, nhưng việc bán được sản phẩm hay không hoàn toàn phụ thuộc vào chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Trường hợp không có thêm chính sách hỗ trợ sau gói 30 nghìn tỷ đồng, doanh nghiệp khó có thể bán được hàng.
Về chính sách tín dụng cho NOXH, Tổng giám đốc Công ty CP Hải Phát nhận định, nếu không có chính sách tín dụng dài hạn cho lĩnh vực NOXH thì rất khó để phát triển loại hình nhà ở này.
Ông Giang phân tích: “Doanh nghiệp cũng có thể hỗ trợ được cho khách hàng nhưng chỉ phần nào vì tham gia vào lĩnh vực NOXH, các doanh nghiệp đã bị khống chế lãi suất ở mức 10%. Vì vậy, nếu trích từ 10% lãi suất đó ra thì doanh nghiệp cũng chỉ có thể hỗ trợ khách hàng được 1-2 năm đầu với mức lãi suất 5% như gói ưu đãi. Còn những năm tiếp theo thì khách hàng sẽ không thể kham nổi với lãi suất thương mại”.
Phát triển NOXH là một chiến lược dài hơi đã được đưa vào Luật và trong Nghị định. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước cũng cần thiết phải xây dựng chính sách, các gói vay ưu đãi theo hướng dài hạn cho người nghèo.
Chính sách thay đổi chóng mặt như hiện nay thì khổ nhất vẫn là khách mua nhà. Điều này cũng sẽ khó thu hút doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực phát triển NOXH. Bỏ vốn xây nhà lên mà không bán được thì ai muốn tham gia, ông Giang khẳng định.