Dù thực tế không đạt nhưng rất nhiều dự án bất động sản tự gắn mác "dự án xanh", "dự án sinh thái" hoặc mỗi dự án một tiêu chuẩn, khiến người mua nhà như bị giăng mắc giữa những mỹ từ của các ông chủ địa ốc.
Chủ đầu tư dự án tự phong
Chủ tịch Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, GS.TS Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, xu hướng xây dựng và phát triển công trình xanh là tất yếu, đã được các nước trên thế giới áp dụng từ lâu, đem lại hiệu quả cao cho chủ đầu tư lẫn người sử dụng.
Hiện nay, tại Việt Nam, các dự án công trình xanh chưa nhiều, chủ yếu là các khu nhà ở thương mại, mức giá cao. Việt Nam cũng chưa có tiêu chuẩn xanh quốc gia nên hầu hết các dự án xanh đều do chủ đầu tư lựa chọn tiêu chuẩn của các đơn vị tư vấn nước ngoài như Edge (của tổ chức IFC thuộc Ngân hàng Thế giới); Leed (Mỹ), Green Mark (Singapore), Lotus của Hội đồng công trình xanh Việt Nam (VGBC).
Theo ông Dũng, các tiêu chuẩn trên đều giống nhau ở 6 yếu tố cơ bản mà quốc gia nào cũng phải theo, bao gồm: Sử dụng năng lượng và nước hiệu quả; địa điểm xây dựng công trình bền vững; sử dụng vật liệu và tài nguyên thân thiện với môi trường; thiết kế sáng tạo, mới mẻ; chất lượng môi trường trong nhà tốt.
Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Tp.HCM, ông Lê Hoàng Châu cho biết, ở Việt Nam mới chỉ có một dự án chung cư đầu tiên tại Tp.HCM được cấp chứng chỉ Edge của Mỹ. Theo chuyên gia này: "Một số dự án chung cư hiện nay lạm dụng danh xưng như Eco (sinh thái), Green (xanh), Nature (thiên nhiên) đặt tên cho các dự án.
Thực tế cho thấy, các dự án đã đăng ký chứng chỉ xanh phải được nghiệm thu, chủ đầu tư phải xây dựng đúng chuẩn, sau 3 năm đưa vào sử dụng mà kiểm tra lại không đạt sẽ bị thu hồi chứng chỉ".
Hiện các chủ đầu tư bất động sản Việt Nam đang rất mơ hồ về tiêu chí công trình
xanh. (Nguồn ảnh: Tuấn Nguyễn).
Trong khi đó, Giám đốc điều hành Hội đồng công trình xanh Việt Nam (VGBC), ông Đặng Thành Long phân tích, nhiều dự án chung cư gắn mác xanh được thiết kế không theo tiêu chuẩn xanh nào, đa số phục vụ mục đích bán hàng. Một số dự án có thể có cây xanh hoặc hồ nước và dùng các đặc điểm cảnh quan này làm minh họa cho tính xanh của dự án. Khách hàng ít khi biết được thiết kế của các dự án này cũng như vật liệu, thiết bị được sử dụng nên rất khó đánh giá được độ xanh của dự án.
Ông Long cho rằng, các dự án chung cư như Eco Green City (Nguyễn Xiển, Thanh Xuân, Hà Nội), hay Green Star (Phạm Văn Đồng, Bắc Từ Liêm)…tuy có diện tích cây xanh, hồ nước rộng, bể bơi nhưng không đăng ký theo tiêu chuẩn xanh nào. Một số dự án có thể có một trong số những tiêu chí xanh nhưng nếu đăng ký tiêu chuẩn xanh thì hẳn nhiên họ đã nhấn mạnh tính xanh trong các chương trình marketing thay vì quảng cáo chung chung là 'môi trường sống xanh' hoặc 'thành phố xanh', 'cuộc sống xanh'.
Một số dự án nhờ đăng ký tiêu chuẩn xanh như 2 dự án chung cư của tập đoàn Phúc Khang ở Tp.HCM (Diamon Lotus Riverside, Diamon Lotus Lake View đăng ký tiêu chuẩn Leed (Mỹ) và Lotus (Việt Nam)) dù chưa xây dựng xong và chưa được nghiệm thu, cấp chứng chỉ nhưng tiếp thị, quảng bá rầm rộ, bán hàng rất tốt, ông Long cho biết thêm.
Còn tại Hà Nội, Công ty Capital House đang có 2 dự án chung cư (Ecolife Capitol và Ecohome Phúc Lợi) đăng ký cấp chứng chỉ xanh Edge của tổ chức IFC thuộc Ngân hàng Thế giới. Song, dự án Ecolife Capitol vẫn đang xây dựng, chưa nghiệm thu và cấp chứng chỉ.
Tiêu chí không rõ ràng
Theo GS.TS Nguyễn Hữu Dũng - Chủ tịch Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, cần sớm ban hành hệ thống tiêu chí quốc gia về công trình xanh. Vì hiện nay có quá nhiều tiêu chí khiến các chủ đầu tư lan man, mơ hồ không biết nên chọn xây dựng theo tiêu chí nào.
Đơn cử, tiêu chí xanh Lotus của VGBC (Việt Nam) chú trọng đánh giá các tác động tiêu cực tới môi trường; mức độ tiện nghi của người sử dụng trong các giai đoạn thiết kế, xây dựng và vận hành; sử dụng tài nguyên hiệu quả;... Còn tiêu chí Edge của Mỹ chỉ cần công trình tiết kiệm từ 20% năng lượng, vật liệu và nước. Việc xây dựng tiêu chí quốc gia về công trình xanh sẽ giúp các đơn vị tư vấn đánh giá có cơ sở để xây dựng tiêu chí cụ thể, thực hiện đồng bộ, phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Ông Dũng cũng cho rằng, thực trạng mỗi công trình xanh một tiêu chuẩn hoặc không theo tiêu chuẩn nào cũng bởi cơ quan quản lý nhà nước chưa có định hướng chiến lược và các giải pháp thúc đẩy, hỗ trợ phát triển công trình xanh. Đồng thời, các chủ đầu tư cũng chưa chú trọng phát triển công trình xanh.
Đầu tư công trình xanh chỉ làm tăng thêm chi phí xây dựng khoảng 5-10% so với đầu tư thông thường. Có hệ thống tiêu chí, chỉ cần tăng thêm 2% chi phí đầu tư là có được công trình xanh, chủ đầu tư lại dễ bán nhà và tiết kiệm được khoản chi phí vận hành rất lớn, ông Dũng cho hay.