Vừa qua, Công ty CBRE Việt Nam đã tiến hành khảo sát về nhu cầu nhà ở của người dân hai thành phố đông dân nhất nước là Hà Nội và Tp.HCM, theo đó cũng công bố báo cáo về khả năng mua và thuê nhà của người dân tại hai thành phố này.
Từ xưa đến nay, người Việt Nam vẫn có tâm lý thích mua nhà hơn thuê nhà
Theo Công ty CBRE Việt Nam, từ xưa tới nay, người dân Việt Nam xưa nay vẫn có tâm lý thích sở hữu một ngôi nhà của riêng mình dù to hay nhỏ, thay vì phải đi thuê nhà để ở. Có ngôi nhà riêng, đồng nghĩa với việc họ sẽ có một cuộc sống độc lập hơn, riêng tư hơn, nhất là nó thể hiện được niềm tự hào vì có trong tay một tài sản có giá trị lớn. Đây là điều mà nếu đi thuê nhà, họ sẽ không bao giờ có được.
Tuy nhiên, với tình trạng "đất chật người đông" như hiện nay, giá nhà bị đẩy lên quá cao so với thu nhập của đại đa số người dân, việc sở hữu một ngôi nhà đối với những cặp vợ chồng trẻ là rất khó khăn. Do đó, một bộ phận không nhỏ các gia đình trẻ vẫn đang phải đi thuê nhà.
Thống kê của một công ty nghiên cứu thị trường cũng cho thấy, hiện nay Hà Nội có 7,1 triệu dân, con số này ở Tp.HCM là 7,8 triệu, trong đó số người trong độ tuổi lao động là khoảng 6,1 triệu người. Công ty này cũng thống kê, hiện nay có khoảng 155.000 hộ gia đình, tương đương 600.000 người đang ở độ tuổi lao động và có việc làm có nhu cầu về chỗ ở.
Hiện nay, GDP bình quân theo đầu người của Việt Nam vẫn còn ở mức thấp khi mới đạt 1.911 USD. Đây cũng là một rào cản đối với việc sở hữu nhà của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, trước đây, hầu hết các gia đình trẻ đều lựa chọn mua nhà thì hiện nay, quan niệm sống của họ đã thay đổi, chuyển sang thuê nhà.
Kết quả khảo sát tại Hà Nội và Tp.HCM của CBRE cho thấy, nếu một gia đình trẻ đang sống tại hai thành phố này, họ sẽ có những sự lựa chọn khác nhau và phù hợp hơn giữa mua và thuê nhà.
Vừa qua, Uỷ ban Dân số Kế hoạch hoá gia đình Việt Nam đã đưa ra báo cáo về tình hình nhập cư. Báo cáo này chỉ ra rằng, trung bình mỗi năm Tp.HCM sẽ có khoảng 150 nghìn người nhập cư, trong khi Hà Nội có xấp xỉ 100 nghìn người. Trong đó, đại đa số những người nhập cư đều muốn kiếm tìm cho mình một chỗ ở ổn định.
Nếu căn cứ vào những số liệu thống kê trên, chúng ta sẽ thấy, thị trường thuê nhà ở tại Tp.HCM sẽ rộng lớn hơn Hà Nội. Đặc biệt, tỷ lệ thuê nhà ở các nước phát triển luôn cao hơn các nước đang phát triển. Ví dụ như ở Mỹ là 35%, Canada 31%, Anh 33%, Đức 47%, Pháp 37%. Thậm chí, tỷ lệ người thuê nhà ở tại Thụy Sỹ lên tới 56%. Tương tự, tỷ lệ thuê nhà tại các thành phố lớn trên thế giới như New York, London, Amsterdam… đều rất cao, có nơi lên tới 70%.
Vấn đề tài chính có vai trò quyết định trong việc lựa chọn mua nhà hay thuê nhà của người dân tại các nước đang phát triển như Việt Nam.
Kết quả khảo sát mới đây chỉ ra rằng, có đến 80% hộ dân tại Hà Nội và 81% tại Tp.HCM có thu nhập bình quân dưới 15 triệu đồng/tháng. Với mức thu nhập chỉ đảm bảo sinh hoạt hàng ngày như hiện nay thì người dân rất khó có thể để dành tiền để mua nhà ở.
Theo tính toán của các cơ quan nghiên cứu, các cặp vợ chồng trẻ có việc làm tốt thì cũng phải mất tới 7 năm mới có thể có một khoản tiết kiệm khoảng 800 triệu đồng (chỉ đảm bảo 50% giá trị của ngôi nhà khoảng 1,6 tỷ). Với khoản tiết kiệm này, họ cũng phải đi vay mượn thêm từ các nguồn như gia đình, bạn bè, hoặc ngân hàng mới mua được nhà và phải trả nợ trong vài năm nữa.
Chúng ta thử đưa ra một phép tính nhanh, nếu lãi suất ngân hàng được giả định là 12%/năm và với khoản vay kéo dài trong 15 năm thì mỗi tháng hộ gia đình này phải trả 9,6 triêu đồng. Theo đó, tổng chi phí vay để mua căn hộ trong suốt kỳ hạn là 1,7 tỷ đồng, tổng chi phí cho việc mua căn hộ sẽ là 2,5 tỷ đồng.
Ngược lại, nếu họ không mua nhà mà chuyển sang phương án thuê nhà trong 15 năm thì như thế nào? Giá thuê trung bình một căn hộ hiện nay là 6 – 7 triệu đồng/tháng. Chúng ta giả định tỷ lệ tăng giá là 2%/năm. Như vậy, sau 15 năm, tổng chi phí thuê nhà tại Hà Nội là khoảng 1,29 tỷ đồng, con số này là 1,5 tỷ đồng tại Tp.HCM.
Nhìn thoáng qua, có vẻ mua nhà tại Tp.HCM sẽ tốt hơn ở Hà Nội vì chi phí thuê nhà tại Tp.HCM cao hơn Hà Nội. Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý một vấn đề, đó là mua nhà chỉ phù hợp hơn nếu người mua có khả năng thanh toán trước được từ 56% giá trị ngôi nhà.
Tại Thủ đô Hà Nội, ngời có nhu cầu nên mua nhà nếu lãi suất thấp hơn mức 11,6%/năm. Đối với Tp.HCM, mua nhà cũng sẽ tốt hơn thuê nhà khi lãi suất thấp hơn 13,9%.
Tuy nhiên, khảo sát từ thực tế cho thấy, thị trường nhà ở cho thuê hiện nay đang phát triển khá mạnh và quy củ tại cả 2 thành phố lớn nhất nước. Do đó, người dân không cần cố gắng mua bằng được nhà vì không tìm thấy nhà thuê phù hợp như trước đây.