Những dấu hiệu cải thiện chỉ số minh bạch của bất động sản Việt Nam

Năm 2016 đã đánh dấu bước chuyển mình vượt bậc của Việt Nam khi được ghi nhận đang trong “giai đoạn quá độ sang nhóm các nước có chỉ số minh bạch trung bình". Bà Trang Lê, Trưởng bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn phát triển, Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam cho biết: tại Việt Nam, tính minh bạch trong thị trường BĐS luôn là đề tài thu hút nhiều sự quan tâm. Theo báo cáo GRETI năm 2016 của JLL, Việt Nam đang xếp thứ hạng khá thấp về tính minh bạch trong thị trường BĐS (xếp hạng 68 trên 109 quốc gia). Tuy nhiên, nếu so sánh với những năm trước đây, hình ảnh của Việt Nam đang được cải thiện qua từng năm.

Sự cải thiện tính minh bạch trên thị trường được ghi nhận ở rất nhiều khía cạnh. Dưới đây là 3 dấu hiệu cải thiện đáng kể tính minh bạch của BĐS Việt Nam.

Thị trường BĐS dễ tiếp cận thông tin hơn

Bất động sản Việt Nam đang có những bước tiến dài từ minh bạch hoá trong thông tin quy hoạch, quy trình thủ tục đầu tư cho đến minh bạch trong thông tin dự án đối với người mua, khách thuê… nhằm bảo về quyền lợi của khách hàng đầu cuối.

Trong tháng 7 vừa qua, Ngân hàng Thế giới đã phê duyệt gói hỗ trợ dự án Cải thiện Quản lý và Cơ sở Dữ liệu đất đai Việt Nam trị giá 150 triệu đôla. Dự án này nhằm xây dựng Hệ thống thông tin và Cơ sở dữ liệu về đất đai cho cả Chính phủ và công chúng tiếp cận. Ngoài ra, dự án sẽ hỗ trợ đơn giản hóa thủ tục quy trình nghiệp vụ liên quan đến dịch vụ đất đai. Gói hỗ trợ này sẽ đẩy nhanh hơn quá trình đổi mới công tác quản lý đất đai tại Việt Nam, minh bạch hóa quy trình, thủ tục cũng như thông tin đối với các nhà đầu tư bất động sản, cải thiện môi trường đầu tư.

Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đã có những tiến bộ trong công khai thông tin đất đai, tuy nhiên vẫn cần nhiều nỗ lực hơn nữa. 

Luật buộc các nhà phát triển tuân thủ quy trình minh bạch

Nhiều chính sách, quy định về tính công khai minh bạch thông tin đã được ban hành, đặc biệt ở phân khúc nhà ở. Việc công bố danh sách các dự án được phép bán nhà trên giấy theo nghị định 76, gần đây hơn là danh sách các dự án đang thế chấp tại các ngân hàng thương mại theo yêu cầu rà soát tình hình các dự án xây dựng nhà ở của chính quyền địa phương được xem như động thái nhằm “minh bạch hóa” thị trường. Mặc dù vậy, tiến trình minh bạch hóa này vẫn chưa thực sự hiệu quả do thiếu đồng bộ, nhất quán và chưa triệt để trong quá trình thực hiện cũng như giám sát.

Việc công khai thông tin dự án đã được các chủ đầu tư phần nào thực hiện một cách đầy đủ và chủ động hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa có những quy định cụ thể và chặt chẽ trong việc đảm bảo độ chính xác của các thông tin được công khai này.

Áp dụng công nghệ mạnh mẽ vào thị trường BĐS  

Việc áp dụng công nghệ mạnh mẽ vào thị trường BĐS đang thu hút rất nhiều dòng vốn đầu tư lớn vào thị trường Việt Nam. Khi công nghệ phát triển và nguồn vốn đầu tư tăng cao thì nhu cầu về minh bạch thông tin trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Nguồn vốn đầu tư càng nhiều thì nhu cầu về chuẩn minh bạch trên thị trường càng lớn. Đây sẽ là quá trình dài hơi đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực để thực hiện.

Bên cạnh đó JLL cũng chỉ ra những dấu hiệu nhận biết các nhóm thị trường BĐS quá độ từ thứ bậc kém minh bạch đến giai đoạn bán minh bạch. Phần lớn những thị trường này đều thuộc các quốc gia đang phát triển. Các quy định về bất động sản tại đây đã hoặc đang được ban hành và cơ quan quản lý, người tham gia mới chỉ ở giai đoạn bắt đầu quan sát thị trường. Ứng dụng công nghệ cho phép các nước này có thể bỏ qua giai đoạn phát triển thông thường, tuy nhiên, quản lý doanh nghiệp còn yếu.