Hỏi: Lúc bố tôi mất không để lại di chúc, hiện nay mẹ tôi muốn chia hết tài sản cho anh trai cả mà không cho tôi và chị gái thứ hai.
Luật sư cho tôi hỏi, mẹ tôi có quyền chia như vậy không? Chúng tôi có quyền yêu cầu tòa án phân chia số tài sản theo quy định của pháp luật không? Xin cám ơn.
(Nguyễn Minh Tú)
Trả lời:
|
|
| Những người được thừa kế có thể tự thỏa thuận về việc chia di sản, nếu không thỏa thuận được thì có thể khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền để được giải quyết |
Đối với sự việc này có thể chia thành các trường hợp sau:
- Đối với trường hợp thứ nhất, nếu các tài sản mẹ bạn muốn chia cho anh trai cả là tài sản thuộc sở hữu riêng của bà. Căn cứ vào Điều 206 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, mẹ bạn có toàn quyền định đoạt đối với những tài sản này. Bởi trong trường hợp này bạn và chị gái không có quyền khởi kiện để yêu cần phân chia tài sản.
- Trường hợp thứ hai, nếu tài sản mà mẹ bạn muốn chia là tài sản riêng của bố bạn. Việc phân chia di sản được thực hiện như sau: Vì bố bạn mất không để lại di chúc nên di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của bố bạn. Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm: “vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết…”. Trong trường hợp này di sản bố bạn để lại sẽ được chia đều cho hai chị em bạn, anh trai cả và mẹ bạn.
Những người được thừa kế có thể tự thỏa thuận về việc chia di sản, nếu không thỏa thuận được thì có thể khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền để được xem xét, giải quyết.
- Trường hợp thứ ba, nếu các tài sản mẹ bạn muốn chia là tài sản chung của bố mẹ bạn thì được giải quyết như sau:
Quy định tại Điều 66 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 về việc giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết:
“1. Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.
2. Khi có yêu cầu về chia di sản, tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế…”.
Căn cứ vào những quy định trên, trong trường hợp này tài sản chung của bố mẹ bạn sẽ được chia đôi, một nửa khối tài sản chung sẽ được xác định là tài sản riêng của mẹ bạn, bà có toàn quyền định đoạt phần tài sản này. Đồng thời, một nửa khối tài sản chung thuộc về bố bạn sẽ được xác định là di sản thừa kế mà bố bạn để lại và cũng được chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế; việc phân chia được thực hiện tương tự như trường hợp thứ hai.
Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình
(Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội)