Có hay không "lợi ích nhóm" đằng sau tranh chấp tại các chung cư?

Theo chủ một dự án vừa bàn giao nhà cách đây vài tháng, khi dự án đang triển khai có một khách hàng là chủ doanh nghiệp muốn làm nhà thầu cung cấp vật liệu, nội thất. Song, họ bị trượt thầu do không đáp ứng yêu cầu mà chủ đầu tư đưa ra. Khách hàng này sau đó thường xuyên chia sẻ với người mua nhà những thông tin xuyên tạc về tiến độ dự án, năng lực tài chính của chủ đầu tư...

Vị đại diện chủ đầu tư cho hay: "Khi dự án sắp bàn giao đúng tiến độ thì khách hàng hết lần này đến lần khác xúi giục cư dân gửi đơn khiếu nại về chất lượng công trình với những lỗi như màu sơn, hình ảnh không giống tài liệu bán hàng... Gần đây, anh ta đưa ra điều kiện cho họ tham gia gói thầu vào một dự án khác mà chúng tôi đang triển khai".

Vài tuần trước, khi sắp tới hạn tổ chức hội nghị nhà chung cư, doanh nghiệp nói trên đã đề nghị chủ đầu tư bỏ phiếu ủng hộ (số phiếu của căn hộ, diện tích mà chủ dự án sở hữu) để họ được tham gia vào ban quản trị tòa nhà.

Để gây ảnh hưởng tới uy tín của chủ đầu tư, khách hàng này đã tập hợp một nhóm số ít cư dân chung cư thường xuyên đăng tải những video căng băng rôn hoặc gửi đơn kiện tới các báo đài. Theo đại diện chủ dự án: "Anh ấy cũng nói nếu không được tạo điều kiện cho những đề nghị trên thì họ sẽ thường xuyên tổ chức căng băng rôn. Chúng tôi rất bế tắc trong việc xử lý với trường hợp khách hàng này".

Trong cuộc chiến chung cư, có thể tồn tại lợi ích nhóm. Trong ảnh: Cư dân căng băng rôn tại một dự án ở Hà Nội. (Nguồn ảnh: Cư dân cung cấp)

Trên thực tế, lợi ích nhóm xuất hiện trong các tranh chấp chung cư không còn là chuyện mới mẻ. Cư dân một dự án đã đi vào giai đoạn bàn giao 2 năm nay thông tin, có một nhóm cư dân tích cực đấu tranh vì quyền lợi chung trước khi có ban quản trị. Họ lập nhóm thảo luận trên mạng xã hội, chia sẻ các thông tin tố cáo chủ đầu tư, đồng thời bày tỏ quan điểm sẽ luôn đứng về phía cư dân chung cư. 

"Khi đó họ thường xuyên tổ chức căng băng rôn ở sảnh tòa nhà, thậm chí kéo lên tận trụ sở của chủ đầu tư. Đơn thư khiếu nại cũng thường xuyên được gửi đến chính quyền, các cơ quan báo, đài", cư dân cho hay. Vậy nên, khi hội nghị nhà chung cư diễn ra cách đây 6 tháng, những thành viên này đã được bầu ngay vào ban quản trị và nhận bàn giao quỹ bảo trì lên tới hàng chục tỷ đồng. 

Thế nhưng, vấn đề là, sau khi vào ban quản trị, những thành viên nói trên không còn nhiệt tình tham gia hoạt động trong tòa chung cư. Tài khoản của những người có ý kiến trái chiếu trên nhóm cộng đồng cư dân đều bị xóa bỏ. Thậm chí, mọi ý kiến của cư dân cũng bị đặt ở chế độ kiểm duyệt.

Một cư dân chia sẻ: "Giờ đây họ nói rằng cư dân có ý kiến gì thì gửi văn bản, họ không có thời gian trả lời và giải quyết các vấn đề vụn vặt. Những cư dân tranh luận trên nhóm không cùng quan điểm đều bị xóa tài khoản khỏi nhóm". Các thành viên ban quản trị còn cho đơn vị quảng cáo, kinh doanh vào chung cư phát tờ rơi, thậm chí bán cả thông tin cá nhân của cư dân.

Tại một số dự án sắp bàn giao thuộc phân khúc chung cư từ bình dân tới cao cấp hiện nay, tần suất diễn ra tranh chấp giữa cư dân và chủ đầu tư ngày càng nhiều hơn. Theo chủ đầu tư nhiều dự án đã đi vào vận hành tại Hà Nội và TP.HCM, sau khi ban quản lý thông báo hết thời gian miễn phí dịch vụ và bắt đầu thu phí thì thường xảy ra tranh chấp. Được biết, phí dịch vụ được miễn trong khoảng vài tháng khi mới nhận bàn giao nhà.

Khi xảy ra tranh chấp, một số cư dân thường kích động các thành viên khác căng băng rôn để gây áp lực về mặt truyền thông. Chưa kể, một số cư dân còn chọn thời điểm chủ đầu tư đang bán hàng tại một dự án khác để đến căng băng rôn.

"Có những người tự nhận ban đại diện cư dân nhưng thực tế chỉ là một nhóm nhỏ, còn đa số cư dân không có bất đồng hoặc cũng giải quyết với chủ đầu tư trên tinh thần xây dựng. Đôi khi trong những cuộc đấu tranh như vậy, thay vì đòi quyền lợi chung thì họ chỉ nhằm gây sức ép để đạt được thỏa thuận của mình. Ví dụ có người đề nghị chúng tôi giảm số tiền phải nộp vào đợt cuối khi nhận nhà hoặc yêu cầu chủ đầu tư mua lại căn hộ với giá chênh cao", người đứng đầu một doanh nghiệp cho biết.

Theo Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu, có thể có lợi ích nhóm ẩn sau những tranh chấp, lộn xộn tại các dự án chung cư hiện nay. Để thao túng, trục lợi các quỹ, đối tượng móc nối với xã hội đen và khống chế cư dân để được bầu vào ban quản trị. Mục tiêu mà nhóm lợi ích hướng tới chính là quỹ bảo trì chung cư lên tới hàng chục tỷ đồng. Ông Châu cũng cho rằng, không loại trừ các trường hợp đấu tranh vì mục đích cá nhân khác không thể biết được.