Bán nhà chung khi chồng bị tâm thần cần những thủ tục gì?

Những năm qua, các giao dịch hàng ngày liên quan đến chồng tôi đều do tôi thực hiện. Giờ do điều kiện kinh tế khó khăn nên tôi muốn bán căn nhà đã được cấp sổ đỏ mang tên hai vợ chồng để lấy tiền chạy chữa cho anh ấy, tuy nhiên khi hỏi thủ tục thì nhiều người nói không thể thực hiện được. Xin luật sư tư vấn giúp tôi về vấn đề này.

Cần những thủ tục gì để bán nhà khi chồng bị thâm thần? Ảnh minh họa

Trả lời:

Theo như những gì bạn trình bày thì căn nhà đã được cấp sổ đỏ mang tên 2 vợ chồng, do đó theo quy định của pháp luật, 2 vợ chồng là chủ sở hữu và cùng có quyền định đoạt.

Quy định tại khoản 1 Điều 22 Bộ luật Dân sự có nội dung: "Một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình, căn cứ theo yêu cầu của người có quyền, cũng như lợi ích liên quan thì toà án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định”.

Căn cứ theo quy định này thì chồng bạn được coi là người mất năng lực hành vi dân sự. Bạn cần đưa chồng đến Tổ chức Giám định pháp y có thẩm quyền để giám định, nếu muốn bán ngôi nhà. Sau khi tổ chức Giám định pháp y kết luận anh ấy bị tâm thần không có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình thì bạn sẽ phải làm đơn đề nghị tòa án có thẩm quyền tuyên bố chồng bạn mất năng lực hành vi dân sự. Tính từ thời điểm quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật và chồng bạn được pháp luật xác định là người mất năng lực hành vi dân sự thì bạn đương nhiên trở thành người giám hộ của anh ấy.

Theo đó, giao dịch về tài sản của người được giám hộ được quy định tại khoản 2 Điều 69 Bộ luật Dân sự như sau: “Người giám hộ được thực hiện các giao dịch liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ. Trong đó, việc trao đổi, mua bán, cho thuê, mượn,  cầm cố, cho vay, đặt cọc, thế chấp và các giao dịch khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ”.

Quy định tại Điều 59 Bộ luật Dân sự về người giám sát người giám hộ nêu rõ: “Người thân thích của người được giám hộ có trách nhiệm cử người đại diện làm người giám sát việc giám hộ để theo dõi, kiểm tra, đôn đốc người giám hộ trong việc thực hiện giám hộ và xem xét, kịp thời giải quyết  những kiến nghị, đề nghị của người giám hộ liên quan đến việc giám hộ".

Luật quy định, người thân thích của người được giám hộ là cha mẹ, chồng, vợ và con của người được giám hộ. Trong trường hợp không có ai trong số những người này thì người thân thích của người được giám hộ là ông bà hoặc anh, chị, em ruột của người được giám hộ. Còn nếu cũng không có ai trong số những người này thì người thân thích của người được giám hộ là cô, dì, chú, bác, cậu của người được giám hộ.

Vậy nên, để bán được căn nhà của vợ chồng bạn phục vụ cho mục đích của mình thì bạn phải đề nghị tòa án có thẩm quyền tuyên chồng bạn mất năng lực hành vi dân sự. Tiếp đó, gia đình bạn họp lại và cử người giám sát việc giám hộ để giám sát các hoạt động giao dịch của bạn có liên quan đến căn nhà. Đồng thời, việc bán căn nhà này của bạn phải được người giám sát việc giám hộ đồng ý bằng văn bản và bạn phải chứng minh được việc bán là để phục vụ cho việc chữa bệnh cho chồng.

Sau khi hoàn thành đầy đủ các thủ tục như trên thì bạn liên hệ với cơ quan công chứng nơi có căn nhà của bạn để được hướng dẫn thủ tục và thực hiện việc bán theo quy định của pháp luật.

Thạc sỹ, Luật sư Phạm Thanh Bình
(Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội)