Cảnh giác với nạn lừa đảo mua bán nhà đất qua vi bằng tại quận 12 (TP.HCM)

Thông báo của quận 12 nêu rõ, đây là việc mua bán, chuyển nhượng những ngôi nhà "3 chung" gồm chung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chung số nhà, chung giấy phép xây dựng. Chưa kể, việc mua bán nhà đất qua vi bằng còn được thực hiện nhiều lần, qua tay nhiều người; hồ sơ, giấy tờ chưa đúng quy định; chưa đầy đủ cơ sở pháp lý.

Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, các đối tượng lừa đảo thực hiện mua bán nhà đất qua vi bằng, thu gom đất xây nhà và rao bán bằng thừa phát lại để kiếm lợi nhuận.

Cụ thể, giới đầu nậu, lừa đảo đã nhờ văn phòng Thừa phát lại lập vi bằng đối với những ngôi nhà không có giấy chứng nhận, được mua bán giấy tay để lấy lòng tin của khách mua. Thực tế cho thấy, nhiều căn nhà chung giấy chứng nhận đã được bán bằng hình thức lập vi bằng, đồng sở hữu. Khi mua bán qua vi bằng, không ít người vướng vào nhà đất cầm cố ngân hàng, tranh chấp, xây dựng trái phép, cuộc sống gặp nhiều khó khăn.

UBND quận 12 cảnh báo người dân nạn lừa đảo mua bán nhà đất qua vi bằng. Trong ảnh: Căn nhà chung sổ hồng ở quận 12 được rao bán trên chợ bất động sản trực tuyến. (Ảnh: 5home.asia)

Hợp đồng thế chấp, tặng cho, góp vốn, chuyển nhượng và thế chấp bằng quyền sử dụng đất cùng tài sản gắn liền với đất (nhà ở, nhà ở thương mại) theo quy định của Luật Nhà ở, Luật Đất đai phải được chứng thực, công chức theo đúng quy định.

Hơn nữa, vi bằng được lập bởi Thừa phát lại chỉ có giá trị ghi nhận hành vi, sự kiện dùng làm chứng cứ trong xét xử và những quan hệ pháp luật khác. Theo quy định tại Điều 25, Nghị định 135 ngày 18/10/2003, Thừa phát lại được lập vi bằng các hành vi, sự kiện xảy ra trên địa bàn tỉnh (nơi Thừa phát lại đặt văn phòng). Nhằm để người dân được biết rõ, UBND quận 12 liệt kê chi tiết những trường hợp có thể lập vi bằng như sau:

Xác định hàng giả được bày bán tại cơ sở thương mại, kinh doanh; việc chiếm giữ trụ sở, nhà ở, tài sản trước ly hôn, thừa kế, tài sản khác trái quy định của pháp luật; tình trạng nhà đất bị lấn chiếm; hiện trạng nhà trước khi mua hoặc cho thuê; tình trạng nhà liền kề trước khi xây dựng công trình.

Cũng có thể lập vi bằng đối với những trường hợp như tình trạng công trình trước khi nghiệm thu; chậm trễ thi công công trình; mức độ ô nhiễm; tổ chức cuộc họp của Đại hội đồng cổ đông; hành vi cạnh tranh không lành mạnh; việc giao hàng không đảm bảo chất lượng.

Ngoài ra, những việc không thuộc thẩm quyền chứng thực của UBND các cấp; giao dịch không thuộc thẩm quyền công chứng của tổ chức hành nghề công chứng theo quy định pháp luật... cũng có thể lập vi bằng để xác nhận.

Mặt khác, Sở Tư pháp có quyền từ chối vi bằng được lập bởi văn phòng Thừa phát lại theo quy định tại Khoản 5, Điều 26, Nghị định số 135. Trong trường hợp bị từ chối, vi bằng không có giá trị chứng cứ để tòa án xem xét giải quyết vụ án. Cũng theo quy định pháp luật hiện hành, vi bằng bị từ chối cũng không còn là căn cứ để thực hiện các giao dịch hợp pháp khác.

Chính quyền quận 12 kêu gọi người dân không thực hiện mua bán nhà đất bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng. Mục đích là để giúp người dân tránh bị các đối tượng xấu lợi dụng, lừa đảo mua bán nhà, đất phân lô chưa đủ điều kiện pháp lý để thực hiện giao dịch.

UBND quận 12 cho rằng, người dân nên tránh chuyển nhượng, mua bán nhà đất qua vi bằng bởi 3 lý do sau đây:

Một là, vi bằng theo quy định hiện hành không phải là văn bản chứng thực, công chứng. 

Hai là, tính hợp pháp của các giao dịch, hợp đồng nhà đất không được xác nhận, chứng nhận qua vi bằng.

Ba là, việc lập vi bằng mua bán nhà đất theo hình thức ghi nhận việc giao nhận nền đất, ghi nhận giao nhận tiền nhằm che giấu mục đích không phù hợp với quy định của pháp luật.

Chính quyền huyện Hóc Môn năm 2017 cũng từng phát đi cảnh báo người dân nạn lừa đảo bán nhà đất giấy tay qua hình thức lập vi bằng đối với loại nhà 3 chung trên địa bàn huyện.